| De basisprincipes van clickertraining zijn heel eenvoudig. Met een clicker – een speelgoedje – wordt een geluidje gemaakt, en daarna krijgt het dier een lekker hapje. Als dat een aantal keren is gebeurd, heeft het dier begrepen dat het geluidje, de click, betekent dat er een hapje aankomt. Zodra het dier dat weet, kan de clicker gebruikt worden om het dier mee te trainen. Hoe komt het nou dat zo’n geluidje zo goed werkt? Tja. In het huidige computertijdperk is vrijwel iedereen heel handig geworden in het spelen van computerspelletjes. De oog-hand coördinatie is daarbij belangrijk. Je oog ziet iets, je hand moet er direct op reageren. Dat kan binnen een fractie van een seconde gebeuren. Bij fotograferen geldt hetzelfde: als u een mooie foto wilt maken is het van belang dat u precies op het goede moment afdrukt. De snelheid en de timing van het afdrukken bepaalt of de foto geslaagd zal zijn. En bij het computerspel bepaalt hetzelfde samenspel tussen oog en hand of u wel of niet in het volgende level zult belanden. Met de clicker past u dit principe ook toe, alleen gebruikt u het samenspel oog-hand hier voor het geven van belangrijke informatie aan uw dier. Met een perfecte timing geeft u uw dier precies die informatie die het nodig heeft. Een dier begrijpt het beste of hij iets goed of fout heeft gedaan als de gevolgen van zijn gedrag binnen een seconde duidelijk worden. Als zitten een click oplevert op het moment dat de billen van de hond de grond raken, is dat voor de hond een overduidelijke boodschap: billen op de grond = snoep! Communicatie is de basis van clickertraining. Duidelijke communicatie. Het dier leert: “Wat ik doe, levert me iets op. Omdat het me iets leuks (lekkers) oplevert, ga ik eens proberen of me dat nog een keer lukt. Hee! Het werkt!” Een dier dat dit door heeft, gaat steeds vaker het geclickte gedrag vertonen. Op dat moment is de hond (of het paard, de kat, het konijn) zijn baasje aan het trainen. Hij heeft er plezier in. Het levert hem wat op. Dat is precies de reden dat clickertraining zo goed werkt: het dier is gemotiveerd om mee te doen. Hij is op een positieve wijze gemotiveerd: hij doet het omdat hij het leuk vindt en niet omdat hij anders op zijn kop gaat krijgen. Dit is de eerste stap van clickertraining: dat het dier uit zichzelf het gedrag vaker vertoont. Op dit moment worden er nog geen commando’s bij het gedrag gegeven. Dat komt later pas. Eerst leert het dier welk gedrag hem wat oplevert. Dan gaat de trainer, door al dan niet voor bepaalde gedragingen te clicken, het gedrag uitbouwen naar mooier, beter en sneller, tot het perfect naar zijn zin is. Pas als het dier het gedrag precies zo vertoont als de trainer het wilde hebben wordt er een woordje aan gekoppeld. Dit woordje (het commando) betekent nu: als je nu dit gedrag vertoont (liggen, zitten, staan of wat dan ook) dan levert het je wat op. Commando’s zijn voor een dier dat met de clicker is getraind dus geen halve of hele waarschuwingen. Ze betekenen niet: als je nu niet gaat zitten, liggen of staan, dan word ik boos. Het zijn geen dreigementen of verkapte dreigementen, zoals de strenger getrainde dieren hun commando’s wel kunnen ervaren. Bij een dier dat met de clicker is getraind betekent een commando een kans op beloning. Een kans om fijn met de baas samen bezig te zijn. En daarom zal een commando met plezier opgevolgd worden. Kortom, clickertraining is: optimale communicatie tussen mens en dier een methode om je dier snel iets te leren vrij van dwang of straf, wekt geen angst of agressie op een methode zonder krachtsinspanning, dus: geschikt voor gehandicapte mensen geschikt voor kinderen leuk voor de baas leuk voor het dier Clickertraining is leuk Clickertraining is een trainingsmethode waarvan de basis al in de jaren ’30 ontwikkeld is door professor B.F. Skinner. Hij ontdekte dat er bepaalde voorwaarden zijn als het gaat om het leervermogen van dieren. Zo zal een dier zijn gedrag herhalen of uitbouwen als dit gedrag hem iets positiefs oplevert, en zijn gedrag verminderen of achterwege laten als het hem iets negatiefs oplevert. Bovendien is de timing van de resultaten van het gedrag (beloning of straf) essentieel als men ervoor wil zorgen dat het dier de link legt tussen zijn gedrag en de directe gevolgen daarvan. Professor Skinner noemde dit hele proces operante conditionering. Het getrainde individu bepaalt zelf, door middel van het al dan niet vertonen van gedrag, of het beloond gaat worden. Hierbij wordt tijdens de training geen dwang gebruikt. Het individu zal, zodra het in de gaten krijgt dat zijn gedrag directe consequenties heeft op de omgeving, zelf zijn gedrag gaan aanpassen. Het individu is dus de operator, degene die uiteindelijk bepaald of er getraind wordt of niet. Derhalve de term operante conditionering. Clickertraining is een trainingsvorm die is gebaseerd op bovenstaande principes. Bij clickertraining wordt gebruik gemaakt van een aantal facetten van operante conditionering. Eén van de ontdekkingen van Skinner was dat het mogelijk was een geluid te koppelen aan een beloning, op een zodanige manier dat het te trainen individu dit geluid als leidraad en als beloning gaat beschouwen. Een clicker is een veelgebruikt instrument om dit geluidssignaal mee te geven, vandaar de benaming clickertraining. Natuurlijk is degene die de beloningen of straffen uitdeelt, de trainer. De trainer die een gedegen inzicht heeft in alle facetten van operante conditionering, zal op een geheel andere manier naar gedrag kijken dan de traditioneel geschoolde trainer. Een goede clickertrainer ziet elk gedrag als een mogelijkheid om perfectie te trainen. Hij ziet niet langer dat wat afgeleerd moet worden, maar realiseert zich de ruime mogelijkheden van gedrag en ziet wat hieruit gebruikt kan worden om gewenst gedrag aan te leren. Bij clickertraining wordt geen gebruik gemaakt van straf. Bij clickertraining wordt geen gebruik gemaakt van lichamelijke manipulatie. Slipkettingen worden niet gebruikt. Er wordt niet gerukt of getrokken of geduwd. Indien de training in een veilige afgesloten ruimte plaatsvindt, is het zelfs niet nodig om in de eerste fase met een aangelijnde hond te werken. Het enige wat u gebruikt als u met de clicker werkt is het geluid van de clicker en een beloning in de vorm van voer of spel. Om dit goed te kunnen doen heeft u inzicht nodig in operante conditionering. U moet leren waar u naar moet kijken, waar u voor kunt clicken en welke stappen u moet nemen als u een goed resultaat wilt bereiken. De mogelijkheden die clickertraining biedt zijn vrijwel onbeperkt. Elk gedrag dat een dier met zijn lichaam kan verrichten, kan met de clicker zonder enige vorm van dwang op een vrolijke en snelle manier worden aangeleerd. Alle (huis)dieren kunnen met de clicker getraind worden. Een variant van clickertraining wordt in de zeezoogdierenwereld al langer gebruikt, men werkt hier met een fluitje. Momenteel wordt clickertraining al toegepast bij paarden. Maar ook katten, konijnen, ratten en papegaaien leren graag met de clicker. |
| Clickertraining |
 |
 |